Sağlıklı Yaşam ve Bisiklet
Bisiklet sporunun sağlıklı yaşam üzerinde etkisi nasıldır?
Kimimizin çocukluğunda sokaklarda arkadaşlarıyla yarışarak kullandığı, bazen bir karne hediyesi, bazen de bir doğum günü hediyesi olarak anne ve babalarımızdan istediğimiz, her bireyin en az 1 kere de olsa hayatına girmiş olan, günümüzde de yaygın şekilde kullanılan, yaşantımıza faydalı olduğu kanıtlanan bisikletin tarihi 200 yıl öncesine dayanmaktadır. Alman mucit Karl Van Drais’in çalışmalarıyla günümüzdeki modern bisikletin temelleri atılmıştır.
2000-2019 verilerine göre dünyada yaklaşık 1 milyar bisiklet bulunduğu, yılda hemen hemen 150 milyon tane bisiklet üretildiği belirtilmektedir. Bu da mevcut bisiklet sayısının dünya üzerindeki motorlu araçların kabaca 2 katı olduğu, üretim miktarı ile de dünyadaki otomobil üretiminin 2 katından fazla olduğu tahmin edilmektedir.
Peki sizce sayıca bu kadar fazla olan, hemen hemen herkesin zevkle kullandığı bu araçların kişiler üzerindeki faydaları nelerdir?
Günlük yaşamımızda sürekli beraber olduğumuz bisikletlerin sağlıklı yaşam üzerinde ne gibi etkileri vardır?
Bisiklet kullanan insanların birçoğu bisikleti hobisi olduğu için, kimi sadece yoğun araç zincirlerinden bir kaçış yolu olarak, kimi ise sağlıklı yaşamı destekleyen bir spor dalı olduğu için kullanmaktadır. Ya siz bisikleti hangi amaçla kullanıyorsunuz?
Bisiklet kullanımının sağlıklı yaşam üzerinde birçok etkisi olduğu bilinmektedir. Bu verilere örnek olarak, bisiklet sporu ile ilgilenen insanların kilo vermesine ve fit bir görüntüye sahip olmasına yardımcı olduğu gibi fiziksel aktiviteyi desteklediği için yaşlanmayı yavaşlattığı kanıtlanmıştır. Ayrıca bisiklet sporu ile ilgilenen bireylerin hem günlük yaşantılarında yaşadığı stresi azalttığı hem de fiziksel aktivitenin yoğunluğunun vermiş olduğu yorgunluk ile derin ve iyi bir uyku çektikleri görülmüştür.
Gelin bu faydalı etkileri daha detaylı inceleyelim:
Bisiklet sporunun temelinde yatan fiziksel aktivite; bireylerin bedensel, ruhsal ve sosyal anlamda tam bir iyilik halinde olması, vücut kuvvetinin korunması ve düzenlenmesi, kişinin kendini iyi hissetmesi ve mutluluk oluşturması için gerekli bir unsurdur.
Düzenli fiziksel aktivite; obezite, kalp hastalığı, kanser, akıl sağlığı, diyabet, romatoid ve artrit gibi ciddi hastalıklardan korunmamıza yardımcı olabilir. Düzenli olarak bisiklet sürmek, çevresel yaşam koşullarıyla ilgili sağlık sorunları riskini azaltmanın en iyi yollarından biridir.
Bisiklet kullanımının sağlıklı yaşam üzerindeki faydaları nelerdir peki?
Günümüzde yaygın olarak seyreden sorunlardan biri olan obezite; dengesiz ve sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite gibi olumsuz durumlar ile tetikleniyor. Bu noktada bisiklet sporu kişiye hem egzersiz fırsatı sunar hem de fiziksel aktiviteyi geliştirdiği için kol, sırt ve bacak kas anatomisini geliştirir. Solunum kontrolü stabilizasyonun açısından da akciğer kapasitesini geliştirir.
Bisiklet sağlıklı yaşamı desteklediği gibi yaşlanma karşıtıdır da. Hareket durumunun azalması ve kısıtlanması biyolojik yaşın ilerlemesiyle olumsuz sonuçlar doğurabilir. Hareketsizlik bireyin psikolojik ve anatomik olarak olumsuz etkilenmesine neden olur. Bisiklet sporu ile birlikte kişiler fiziksel aktiviteyi sağlayarak anatomik sistemi güçlendirir. Temiz hava solunumu nedeniyle vücuttaki oksijen miktarı artar, kişi kendini daha dinç hisseder.
Peki genç görünmek bu kadar kolaysa, sen daha ne bekliyorsun?
Hayatın her anında olumsuz koşullarla karşılaşabiliyoruz. Karşılaştığımız bu olumsuz koşullar bireylerde stres ve oluşan stresin etkisiyle de düzensiz ve verimsiz bir uyku doğurabiliyor. Yaşam kalitesini düşüren bu iki unsur ile başa çıkmanın yollarından biri de bisiklet sporudur. Bisiklet sürmek insanların stresi doğuran olumsuz düşüncelerden kurtulmasına yardımcı olur. Zihnin yorgunluğunun azalması ve fiziksel aktivitenin yoğunluğundan dolayı kişi düzenli ve iyi bir uyku çeker. Hem yaşam konforunu arttırır hem de zinde kalır. Sizlere de tüm olumsuzlukları arkada bırakarak bisiklet sürmenin ve temiz havanın tadını çıkarmak kalır.
Egzersizin kardiyovasküler (inme, yüksek tansiyon ve kalp krizi) ve onkolojik (kolon ve meme kanseri) hastalıklarda risk azaltıcı etkisi olduğu kanıtlanmıştır. Düzenli bisiklet sporu ile ilgilenen insanların kalp, akciğer ve dolaşımının uyarılarak kardiyovasküler ve onkolojik hastalıklara yakalanma riskinin azaldığı gözlemlenmiştir. Fiziksel aktivitenin artmasıyla birlikte vücut fonksiyonları artar. Kardiyovasküler ve onkolojik hastalıklara yakalanma riski azalır.
Diyabetle başa çıkmanın yollarından biri de bisiklet sürmektir. Tip l ve tip 2 olmak üzere iki çeşit diyabet türü bulunur. Diyabet oranı hızla artmakta ve ciddi bir sağlık sorunu olmaktadır. Fiziksel aktivitenin eksikliğin bu durumun gelişmesinde ana neden olduğu düşünülmektedir. Finlandiya’da yapılan geniş çaplı araştırmalar sonucunda günde 30 dakikadan daha fazla bisiklete binen kişilerin diyabet geliştirme riskinin %40 daha düşük olduğunu tespit etmişlerdir. Bisiklet sporunun faydasının çokluğu kaçınılmaz bir gerçektir.
Bisiklet sporu, fiziksel aktiviteyi sağladığından dolayı gücü, dengeyi ve koordinasyonu geliştirir. Kemiklerde kırılma ve oluşacak olumsuzlukları engellemeye yardımcı olur. Bisiklete binmek, eklemlere ve kemiklere az stres uygulayan ideal bir egzersiz şeklidir.
Bisiklet sporunun sağlıklı yaşam için bir basamak, günlük yaşantımızda var olan sorunların bir çözümü ve en önemlisi de insanların bir hobi olarak edinebildiği kullanımı dahilinde hiçbir sorun doğurmadığı bir spor dalıdır.
Ya siz? Sağlığımız için bu kadar büyük etkisi olan, kişiye kullanımı dahilinde bu kadar çok faydası dokunan bu bisikleti kullanmak için neyi bekliyorsunuz?..
HAYDİ SAĞLIKLI YAŞAM İÇİN PEDALLA!
Üsküdar Üniversitesi-Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Öğrencisi
